УИХ дахь МАН-ын бүлэг ээлжит хуралдаанаараа /2019.10.21/ Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл болон Монгол Улс олон улсын мөнгө угаах, терроризмтой тэмцэх байгууллагын хяналтанд орсонтой холбоотой асуудлаар албаны мэдээллийг сонслоо.
Хурлын талаар УИХ дахь МАН-ын бүлгийн дарга Д.Тогтохсүрэн “Үндсэн хуулийн өөрчлөлтийг зургадугаар сарын 12-оос хойш хэлэлцэж байгаа. Ард нийтийн санал асуулга явуулах тухай УИХ-ын шийдвэр гарсан байгаа. Энэ шийдвэрт Ерөнхийлөгч хориг тавьсан. Хориг хүлээж авснаар Үндсэн хуулийн журмын тухай болон Дэгийн хуульд өөрчлөлт оруулсан. Бүлэг өнөөдөр хуралдаад Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийн төслийг гуравдугаар хэлэлцүүлэгт оруулах нь зөв гэж үзсэн. Иймээс энэ долоо хоногт Төрийн байгуулалтын байнгын хороо болон нэгдсэн чуулганы хуралдаанаар Үндсэн хуулийн нэмэлт өөрчлөлтийг дараагийн хэлэлцүүлэгт оруулах тогтоолын төслийг батлах байх. Мэдээж АН-тай зөвшилцөж байгаа асуудлууд бий.
Дараагийн асуудал бол өнгөрсөн долоо хоногийн турш яригдсан саарал жагсаалт юм. Энэ асуудлаар Монголбанк, Санхүүгийн зохицуулах хороо, Засгийн газрын мэдээллийг МАН-ын бүлгийн гишүүд сонсч, асуудлыг хэлэлцсэн” гэв.
Саарал жагсаалтын талаар Монголбанкны дэд ерөнхийлөгч Б. Лхагвасүрэн “Монголбанк өчигдөр мэдэгдэл гаргасан. Үүнтэй холбоотойгоор мэдээлэл өгье. Монгол Улс мөнгө угаах, терроризмтой тэмцэх байгууллагад 2004 онд элсч, 2006 онд хуультай болсон. Хамгийн сүүлд 9 хүний бүрэлдэхүүнтэй баг 2013-2016 оны санхүүгийн үйл ажиллагаанд үнэлгээ хийгээд ФАТФ байгууллагын хяналтанд оруулсан. Хяналтаа 2017 оноос хойш үргэлжлүүлж байгаад сая зарлаж байна. Цаашид дөрвөн үйл ажиллагаан дээр ажил хийх шаардлагатай байна гэж мэдэгдсэн. ФАТФ хяналтад орсон гишүүн улс орнуудтай холбогдуулж тусдаа мэдэгдэл гаргасан. Гэхдээ “Энэ улс орнуудад аливаа нэг хориг, арга хэмжээ авахыг гишүүн улс орнуудаас шаардахгүй. Эдгээр улстай хамтын ажиллагаатай байгаа бол хяналтанд байгааг харгалзаж үзэж болно” гэсэн утгатай. Түүнээс биш олон улсын картын төлбөр тооцоо зогсох, Монгол Улсад валютын урсгал орж ирэхгүй гэсэн болгоомжлол байхгүй.
Хоёдугаарт, Монголбанкны мэдэгдэлд бас нэг зүйл дурдсан нь манай улсын эдийн засаг 6.7 хувийн өсөлттэй байна. Олон улсын санхүүгийн байгууллага, ОУВС энэ өсөлт нэг их өөрчлөгдөхгүй гэж мэдээлсэн байгаа. Дээрээс нь энэ жилийн төсөв ашигтай буюу худалдааны ашиг 1 тэрбум ам.доллар байна. Төлбөрийн тэнцэл өмнөх жилүүдэд алдагдалтай байсан бол энэ жил ашигтай гарч байгаа. Монголбанкны валютын нөөц нэмэгдэж байгаа зэрэг нь эдийн засагт ямар нэгэн доргио үүсгэхгүй, төгрөгийн ханшид нөлөөлөхгүй” гэлээ.
Харин Хууль зүйн сайд Ц.Нямдорж “Энэ асуудлыг улс төржүүлэх муу ажлууд хийгдэж байгаа учраас тодорхой нэг зүйл хэлье. 2016 онд 2013-2016 оны үйл ажиллагаанд санхүүгийн үнэлгээ хийсэн. Энэ үнэлгээ хийх үеэр Санхүүгийн ил тодын тухай хуулийг 2015 оны найман сард баталсан. Энэ хуулийн дараа Монголын хөрөнгийн хэмжээ 34 их наяд төгрөгөөр нэмэгдэж, байснаасаа 150 хувь нэмэгдсэн. Ийм хууль батлагдаж, сэжигтэй хөрөнгийн хөдөлгөөн хийгдсэн учраас энэ шалгалтанд хамрагдсан түүхтэй юм. Ил тодын тухай хууль 2015 оны нэгдүгээр сард орж ирээд буцсан. Дараа нь 2015 онд наадмын үеэр орж ирэхэд тухайн үед эрх барьж байсан АН, МАХН хооронд тодорхой уулзалтууд болж, хоёр хууль хүчээр баталсан нь Ил тодын хууль, Өршөөлийн хууль байсан. 2017 оны 5 сард ФАТФ 40 зөвлөгөө өгсөн. Засгийн газар энэ 40 зөвлөмжийн хүрээнд ажиллаад 4-5 бусдыг нь биелүүлсэн. Хамгийн сүүлд 2019 оны аравдугаар сарын 11-нд Азийн хамтарсан бүлгийн даргаас надад захидал ирсэн. Энэ захидалд Монгол Улсыг эрчимтэй хяналтанд байлгахыг болиулж, өргөтгөсөн хяналтын төлөвт орууллаа гэсэн. Энэ нь хяналтынх нь хэлбэр зөөлөрч байна гэсэн үг. Биелүүлээгүй 4-5 асуудал гэдэгт мөнгө угаасан хэрэгт шүүх шийдвэр гаргахгүй байна гэсэн нэг гол асуудал. Дараагийнх нь хөрөнгө хураагдахгүй байна гэсэн асуудал бий. Түүнээс эдийн засагт хориг тавигдсан асуудал байхгүй” гэлээ.
